Als ondernemer zie je de wereld om je heen veranderen. Zeker in de bouw en techniek verandert veel. Software maakt veel dingen makkelijker en automatisering zet onverminderd door. Maar helemaal vanzelf gaat dat niet. Deze kennis moet je actief inbedden in je organisatie. Daarom gaat dit blog in op hoe je jouw medewerkers in 6 stappen naar een succesvol leerklimaat kan begeleiden.
Leren is geen kwestie van kennis tegen een muur smijten en kijken wat blijft plakken. Dat klinkt misschien heel logisch, maar toch is dat hoe veel organisaties omgaan met leren en ontwikkelen. Medewerkers worden op cursus gestuurd of krijgen een workshop aangeboden. Vaak zonder dat er veel rekening wordt gehouden met de individuele leerbehoefte of het algemene perspectief van de werknemer. Vindt hij deze cursus zelf ook nuttig, bijvoorbeeld? Of voelt het als iets “verplichts” waarvoor een vinkje moet worden gehaald?
Een gezond leerklimaat ontstaat niet vanzelf, maar je kunt er wel aan werken. De volgende zes stappen helpen je daarbij.
Stap 1: Doelen stellen
Je organisatie heeft, als het goed is, bepaalde doelen. Daaruit volgt ook de taakstelling van individuele medewerkers. Wat moeten zij doen om de organisatiedoelen te halen? Dat geeft op hoofdlijnen een beeld van wat je van medewerkers verwacht. Op hoofdlijnen, want in een gezond leerklimaat hebben medewerkers zelf een stem in het bepalen van hun leerdoelen.
Begin hierbij klein, zowel in medewerkers als leertraject. Het hoeft niet direct bij de hele organisatie en een meerdaagse cursus is ook niet direct nodig. Bedenk je ook dat je doelen zoveel mogelijk SMART laat formuleren. Vaak blijken heel redelijk klinkende doelen namelijk slecht meetbaar.
Stap 2: Betrek medewerkers
Medewerkers verdienen een stem in hun eigen ontwikkeling. Neem ze daarbij ook mee in het hogere doel. Welke doelen streeft de organisatie na? Vraag hen hoe zij daaraan kunnen bijdragen. Eigenlijk vraag je hen om hulp bij het realiseren van de organisatiedoelstellingen. De hulpvraag maakt het ook urgent en dat is nodig. Zonder urgentie blijven leerproducten namelijk in de la liggen.
In deze fase is het belangrijk om medewerkers te betrekken bij de leertrajecten. Laat hen meedenken over de wijze waarop er geleerd kan worden en hoe dit in de praktijk in te passen is. Als je medewerkers niet betrekt zal een succesvol leerklimaat niet snel ontstaan.
TIP: Beloon actieve medewerkers. Dit kan simpelweg al door succes te benoemen.
Stap 3: Creëer een leeraanbod
Een succesvol leerklimaat wordt onder andere gestimuleerd door een uitgebreid leeraanbod. Hou er rekening mee dat er van nature een drempel bestaat om aan je eigen ontwikkeling te werken. Die drempel neem je weg door een divers aanbod van leerproducten te hebben, zodat de medewerker naar zijn eigen behoefte kan kiezen. Hierbij is vooral onderlinge aanmoediging belangrijk. De druk moet niet van bovenaf komen.
Zorg dat je zelf al een mogelijk leeraanbod voor je medewerker achter de hand hebt. Mocht hij/zij geen idee hebben, dan kun altijd jouw idee voorleggen. Dit zorgt er ook voor dat men ziet dat je hun ontwikkeling belangrijk vindt en dat je betrokken bent bij hun groei. ETAGO biedt verschillende cursussen aan voor het technisch mkb.
Stap 4: Borg leertrajecten
Bij vrijwel alles dat nieuw is geldt dat bestaande routine implementatie in de weg zit. Met leren en ontwikkelen in de organisatie is dat niet anders. Zorg daarom dat dit er ‘niet even bij’ moet worden gedaan. Voor leren en ontwikkelen moet geplande tijd beschikbaar zijn, waar ook concrete leerdoelen binnen een specifiek tijdsbestek tegenover mogen staan. Laat medewerkers vrij in hoe zij hun leerbehoefte invullen, maar niet in óf zij hun leerbehoefte invullen.
Door actief een vinger aan de pols te houden blijf je de medewerker stimuleren om zich voor het leertraject in te zetten. Ook geeft je dit de ruimte om bij te sturen als dit nodig is. Hierdoor blijf je de werknemer betrekken om samen een succesvol leerklimaat te creëren.
Stap 5: Communiceer!
Ook in kleinere organisaties is interne communicatie erg belangrijk. Als je verwachtingen hebt op het gebied van leren en ontwikkelen of daarin nieuw aanbod creëert, communiceer dit dan. Gebruik daarvoor bij voorkeur meerdere kanalen (online en offline) en benut de kracht van herhaling. Zorg ook voor afwisseling van afzender. In de ideale situatie enthousiasmeren medewerkers elkaar voor het leeraanbod.
Geef positieve aandacht aan medewerkers die een opleiding hebben gevolgd. Zet ze in het zonnetje door hen over hun ervaring te laten vertellen. Dit zal eventuele sceptische medewerkers ervan overtuigen dat het persoonlijke ontwikkelplan echt onderdeel uitmaakt van het leerbeleid van de organisatie.
Stap 6: blijf verbeteren
Een succesvol leerklimaat kan veranderen, bijvoorbeeld door nieuwe werknemers of een verandering in de markt. Met de voorgaande stappen heb je leren en ontwikkelen een plek gegeven in je organisatie, maar merk je dat er nog ruimte te over is voor verbetering. Herhaal daarom het proces en identificeer zwakke plekken.
Maak verslagen van ieder leerpad en zorg ervoor dat je leert van eventuele leerpaden die minder gestroomlijnd verliepen dan verwacht was. Zo kom je uiteindelijk tot het meest succesvolle leven lang leren beleid die in jouw organisatie past.
Extra: Hoe motiveer ik mijn oudere medewerkers?
Uit onderzoek blijkt dat het voor 45+ers een stuk minder vanzelfsprekend is om trainingen en cursussen te volgen. Dit komt doordat het leerklimaat niet op hun ingericht. Een andere reden is dat ze al lang in het vak zitten en dus ervaren genoeg zijn of juist niet verder kunnen groeien. Toch heeft zowel de medewerker als het bedrijf baat bij verdere ontwikkeling van de medewerker.
Je kunt je medewerkers het best intrinsiek motiveren, dus niet met een extra bonus als ze een cursus hebben afgerond. Voor oudere werknemers werkt het goed om met HR te zitten en te kijken wat voor ontwikkelingsmogelijkheden zij nog kunnen doormaken. Vooral horizontaal kijken binnen de organisatie, dus op andere afdelingen, is een goede motivatie voor deze groep. Andere oplossingen of concrete voorbeelden kun je lezen in dit wetenschappelijke artikel (met name in hoofdstuk 2).
